Niets is zo vervelend als jeuk. De enige oplossing voor jeuk lijkt krabben, krabben en nog harder krabben. Je voelt tijdelijk verlichting van de jeuk totdat deze in nog ergere mate terugkomt.
Er zijn verschillende oorzaken van de jeuk. Je kunt bijvoorbeeld een huidaandoening, zoals eczeem hebben. Maar zou stress ook de oorzaak kunnen zijn? Stress kan leiden tot verschillende huidproblemen, zoals stressvlekken en een verhoogde gevoeligheid van de huid. Het gevolg hiervan kan zijn dat je slaapproblemen krijgt en dat je huid sneller veroudert. Of is jeuk dan slechts iets wat tussen je oren zit?
Wat doet stress met ons?
We hebben allemaal weleens stress. Je hart gaat sneller kloppen, je begint misschien wat te trillen of je gaat overmatig zweten. Maar zodra het stressvolle moment voorbij is, verdwijnen de stresssymptomen. De klachten worden ernstiger naarmate de stress langer aanhoudt.
Stress kan zich dan op verschillende manieren gaan uiten. Je kunt lichamelijke klachten krijgen, zoals vermoeidheid, een verhoogde hartslag, hoofdpijn of darmklachten. Anderen hebben meer last van emotionele stressreacties, zoals angstklachten of depressieve gevoelens. Stress kan ook het immuunsysteem aantasten, wat kan leiden tot huidproblemen zoals jeuk en uitslag.
Stress kan leiden tot huidproblemen zoals acne, eczeem en psoriasis. Bovendien kan stress de huid gevoeliger maken voor externe irriterende stoffen, waardoor de kans op huiduitslag en jeuk toeneemt. In dit artikel zullen we ingaan op de oorzaken en symptomen van stress jeuk en huiduitslag, en hoe je hiermee om kunt gaan.
Kies voor de hulp die bij jou past
Hoe ontstaat het gevoel van jeuk?
Jeuk is een van de meest voorkomende huidklachten. Soms is de jeuk van korte duur en gaat deze vanzelf weer over, maar soms kan het heel hevig zijn en een lange tijd aanhouden. Daarnaast kun je jeuk over je hele lichaam hebben of op een specifieke plaats. Hoe ontstaat dit vervelende gevoel?
Stress kan chemische reacties in het lichaam veroorzaken, wat leidt tot de activatie van zenuwen die jeuk veroorzaken zonder een duidelijke lichamelijke oorzaak.
Histamine
Jeuk ontstaat doordat de jeukzenuwen in de huid worden geprikkeld door een natuurlijk eiwit, zoals histamine. Histamine is betrokken bij verschillende processen in je lichaam. Je lichaam geeft bij een allergische reactie automatisch histamine vrij om de afweerreactie van je lichaam te versterken en de doorlaatbaarheid van je bloedvaten te vergroten.
Lichamelijke oorzaak jeuk
Een allergische reactie kan door veel dingen ontstaan, zoals een insectenbeet, stofdeeltjes of pollen. Het kan ook zijn dat je een voedselallergie of een intolerantie hebt. Meestal heeft de jeuk een achterliggende oorzaak, maar soms kan het lastig zijn de oorzaak te achterhalen.
Raadpleeg daarom altijd de huisarts om erachter te komen of je een chronische huidaandoening, een allergie of een inwendige aandoening hebt.
Hoevaak komt jeuk door stress voor?
Jeuk door stress komt relatief vaak voor, maar exacte cijfers zijn moeilijk vast te stellen, omdat het meestal geen op zichzelf staande medische diagnose is. Wel is bekend uit wetenschappelijk onderzoek dat een stressvolle periode een belangrijke rol speelt bij het ontstaan en verergeren van jeukklachten, vooral bij mensen met bestaande huidaandoeningen. Hier zijn enkele feiten:
Wat zegt onderzoek?
Uit onderzoek blijkt dat:
- Uit onderzoek blijkt dat psychologische factoren, zoals stress, bij ongeveer 33% van de patiënten met chronische jeuk een rol spelen [1]. In deze groep wordt stress vaak genoemd als een verergerende of uitlokkende factor van de jeukklachten. Vooral bij patiënten zonder duidelijke lichamelijke oorzaak voor de jeuk wordt een verband met stress vaker vastgesteld.
- In onderzoek onder mensen met atopisch eczeem of psoriasis zegt meer dan de helft dat stress hun klachten verergert — en jeuk is een van de meest voorkomende symptomen.
- Er bestaat een medische term voor jeuk zonder fysieke oorzaak: psychogene jeuk of functionele jeuk. Dit komt minder vaak voor, maar wordt wel erkend in de dermatologie.
In de praktijk:
- Huisartsen en dermatologen signaleren dat jeuk zonder duidelijke oorzaak vaak samenhangt met stress, burn-out of spanningsklachten.
- Stress beïnvloedt de zenuwbanen en het immuunsysteem, wat jeukgevoelens kan versterken of zelfs veroorzaken.
Jeuk door stress: geestelijke oorzaak
Wat nu als er geen aantoonbare oorzaak gevonden kan worden? Zou stress dan de oorzaak kunnen zijn of zit de jeuk gewoonweg ‘tussen je oren’? Je hebt toch echt jeuk, dat beeld je je niet in. Stress kan een oorzaak van de jeuk zijn en ook kan stress de bestaande prikkelingen verergeren waardoor je in een vicieuze cirkel terechtkomt. Jeuk kan namelijk een symptoom van stress zijn. Wanneer iemand onder stress staat, kunnen er chemische reacties in het lichaam optreden die zenuwen activeren, wat resulteert in jeuk die kan variëren van mild tot ernstig.
Stress, jeuk: waarom?
Wanneer je gestrest bent, maakt je lichaam het stresshormoon cortisol aan. Dit hormoon is nuttig bij gezonde stress, maar bij ongezonde stress kan het hormoon niet goed worden afgebroken. Een te hoog cortisolgehalte kan vervolgens jeuk veroorzaken, wat kan leiden tot jeukende, rode bultjes of andere huidaandoeningen.
Vicieuze cirkel: Jeuk verergert door stress
Daarnaast kan stress jeuk verergeren. Wanneer je stress hebt, bouw je veel spanning in je lichaam op. Hierdoor reageert je lichaam heftiger dan normaal en kan de jeuk nog intenser worden. Je kunt de irritatie slechter verdragen waardoor je meer krabt en de jeuk vervolgens nog erger wordt. Bovendien kan het zijn dat een huidaandoening verergert door stress.
Andere lichamelijke symptomen van stress
Het is bekend dat stress een grote impact op je lichaam heeft. Dit is een andere reden waarom jeuk door stress niet tussen je oren zit. Iedereen ervaart stress anders en niet iedereen kan stress even goed verwerken. De een krijgt spanningshoofdpijn, een ander krijgt een prikkelbare darm en sommigen krijgen huidproblemen en rode bultjes.
Wat doet stress met je huid?
De uiterlijke symptomen van stress jeuk en huiduitslag kunnen variëren van persoon tot persoon maar kunnen een aanzienlijke impact hebben: Sommige mensen kunnen last krijgen van rode vlekken, jeukende bultjes of een droge huid. Andere symptomen kunnen zijn: een branderig gevoel, een huid die gevoeliger is voor externe irriterende stoffen, en een verhoogde talgproductie. Het is belangrijk om te weten dat stress jeuk en huiduitslag kunnen verergeren als ze niet goed worden behandeld. Een goed gehydrateerde huid is essentieel om de huidbarrière te herstellen en de jeuk te verminderen, maar begrijp wel dat het belangrijkste is om de stress te verminderen.
Acné
Cortisol stimuleert de talgproductie en beïnvloedt de balans van huid vet, waardoor je poriën sneller verstopt raken en je last van acné krijgt. Maar dat is niet het enige. Je lichaam maakt ook meer testosteron aan waardoor een enzym vrijkomt die meer talgproductie veroorzaakt. Daarnaast heb je door stress ook nog eens een verminderde weerstand waardoor de ontstekingen niet geremd worden en je huid niet kan herstellen.
Huidveroudering
Normaal gesproken zorgen collageen en elastine voor een stevige huid. Maar cortisol zorgt voor een afname van de hoeveelheid collageen in je huid. Langdurige stress zet het natuurlijke proces van celvernieuwing onder druk, wat leidt tot verminderde productie van belangrijke stoffen die de huid gezond en gehydrateerd houden. Hierdoor wordt je huid minder elastisch, kan sneller beschadigd raken en kun je rimpels en fijne lijntjes krijgen.
Huidproblemen als droge huid, eczeem , rosacea
Cortisol heeft ook een negatieve invloed op chronische huidaandoeningen, zoals eczeem, rosacea en ontstekingen en kan de huidaandoening verergeren. Aanhoudende stress kan zodoende leiden tot verschillende huidproblemen, waaronder eczeem en psoriasis, waarbij ontsteking vaak op de huid zichtbaar is als rode vlekken of bultjes. Je huid kan gevoeliger worden en je krijgt meer last van roodheid bij rosacea. Bij eczeem krijg je meer jeuk en bij psoriasis kun je ook meer last krijgen van schilfering, roodheid en jeuk.
Wat kan ik doen aan jeuk door stress?
Wanneer je veel last van jeuk hebt, is het verstandig eerst naar de huisarts te gaan. De dokter kan uitsluiten of de jeuk geen andere oorzaak naast de stress heeft. Wordt er geen huidaandoening of inwendig probleem gevonden, is het belangrijk afleiding te zoeken en de stress proberen terug te dringen.
Niet krabben
Ook al lijkt krabben de enig oplossing om de jeuk te kalmeren, dat is het niet. Krabben helpt alleen op korte termijn. De jeuk zal snel terugkomen en soms zelfs in ergere mate. Bovendien beschadig je je huid door het vele krabben. Probeer daarom niet te krabben, zodat de jeuk sneller weggaat.
Afleiding zoeken
Het is belangrijk dat je niet te veel op de jeuk let. Hoe meer je er bewust van bent, hoe moeilijker het is om je te beheersen en niet te krabben. Zoek daarom afleiding en probeer je op iets anders te concentreren.
Jeuk verlichten
Je kunt de jeuk verminderen door een neutrale zalf of crème te gebruiken. Ga niet te vaak, te lang en te heet douchen, zodat je huid niet uitdroogt. En gebruik beter weinig of geen zeep. Een koude douche of een ijsblokje op de jeukende plek, kan verlichting geven. Na het douchen kun je het beste voorzichtig de huid droog deppen. Is de jeuk echt ondragelijk, gebruik dan een zachte borstel. Het is ook belangrijk om milde producten te gebruiken om verdere irritatie te voorkomen.
Wat als tips niet werken? De diepere oorzaken.
Je kunt de jeuk verlichten en je kunt afleiding zoeken, maar dit is helaas geen blijvende oplossing. Je kalmeert de prikkeling tijdelijk, maar deze zal terugkomen als de oorzaak niet wordt aangepakt.
Wanneer je eenmaal weet dat stress de jeuk veroorzaakt of verergert, weet je ook de blijvende oplossing. Je kunt stress helaas niet volledig uit je leven bannen, maar je kunt wel de stress in je leven verminderen en er beter mee om leren gaan. Door stress te verminderen, verminder je ook de aanmaak van cortisol, wat de barrièrefunctie van de huid verstoort en het aantal beschermende stoffen in de huid vermindert. Probeer daarom eerst de oorzaak van stress te achterhalen en kijk vervolgens welke veranderingen je kunt aanbrengen.
Hoe kunnen wij je helpen?
Wij staan voor je klaar met een team van ervaren coaches. Onze coaches zijn actief in heel Nederland en zeer ervaren in het oplossen van stress en burn-out klachten.
7 tips om stress vandaag de baas te worden
Ben je de jeuk door stress helemaal zat? Begin dan vandaag nog aan de blijvende oplossing. De volgende tips kunnen je helpen om je vandaag minder gestrest te voelen.
#1 Diep ademhalen
Haal een paar keer diep adem. Adem in door je neus en adem uit door je mond gedurende twee minuten. Diep ademhalen zorgt ervoor dat je hartslag omlaag gaat, waardoor je je meer ontspannen en rustiger in je hoofd voelt.
#2 Notificaties uitzetten
Check je ook regelmatig je telefoon op een appje of een mailtje? Op je telefoon kijken kan een gewoonte zijn geworden waardoor je constant afgeleid raakt. Zet daarom je notificaties eens uit en leg je telefoon even weg als je geconcentreerd aan de slag wilt.
#3 Nee zeggen of afzeggen
Heb je vandaag eigenlijk te veel op je planning staan? Is er iets wat je kunt schrappen of kunt afzeggen? Vaker ‘nee‘ zeggen of iets afzeggen kan je veel meer rust geven. Als je uitlegt dat je eigenlijk te moe bent of het niet kunt opbrengen, zullen de meesten je begrijpen en misschien stiekem zelf ook opgelucht zijn.
#4 Ontspannen
Om de spanning in je lichaam los te laten, moet je ontspannen. Je kunt bijvoorbeeld ontspanningsoefeningen doen of iets anders waar jij van ontspant. Waar word jij nu echt relaxed van? Maak daar vandaag dan nog tijd voor.
#5 Bewegen en sporten
Het is bekend dat voldoende beweging helpt om minder gestrest te zijn. Maak daarom vandaag nog een wandeling in de natuur als dat lukt of ga sporten.
#6 Goed genoeg is voldoende
Het kan zijn dat je jezelf veel stress op de hals haalt, omdat je erg perfectionistisch bent. Probeer in dat geval vandaag bewust iets niet perfect te doen. Rond een opdracht sneller af dan normaal en zeg tegen jezelf dat goed genoeg voldoende is.
#7 Genoeg drinken
Het is ook belangrijk om je huid gehydrateerd te houden, omdat stress de productie van stoffen vermindert die de huid vet en gehydrateerd houden. Hierdoor raakt de huid verouderd, droger en doffer.
Conclusie
Stress jeuk en huiduitslag zijn veelvoorkomende problemen die vaak worden veroorzaakt door langdurige stress. Het is belangrijk om de onderliggende stressfactoren aan te pakken om de jeuk en huiduitslag te verminderen. Regelmatige lichaamsbeweging, meditatie en voldoende slaap kunnen helpen om stress te verminderen. Bovendien is het belangrijk om een gezonde levensstijl te hanteren, met een balans tussen werk en ontspanning. Door deze factoren aan te pakken, kan de jeuk en huiduitslag worden verminderd en kan de huid weer gezond en sterk worden.
Het is ook belangrijk om te weten dat stress jeuk en huiduitslag kunnen worden verergerd door verschillende factoren, zoals allergische reacties, krabben en een droge huid. Door deze factoren te vermijden en een goede huidverzorgingsroutine te hanteren, kan de jeuk en huiduitslag worden verminderd en kan de huid weer gezond en sterk worden.
Ervaar je onverklaarbare jeuk en vermoed je dat stress de oorzaak is?
Je lichaam geeft signalen af die je serieus mag nemen. Wacht niet tot klachten verergeren. Onze stresscoaches helpen je inzicht te krijgen in de oorzaak van je klachten én hoe je weer grip krijgt op je gezondheid en energie.
Plan een vrijblijvend kennismakingsgesprek en ontdek wat wij voor jou kunnen betekenen.
Gerichte hulp bij burn-out, stress en verzuim
Of je nu middenin een burn-out zit, overspannen bent, last hebt van hevige stress, of als werkgever langdurig verzuim wilt verminderen als gevolg van stress, we snappen dat dit een behoorlijke struggle is. Het proces kan behoorlijk lastig, tijdrovend en frustrerend zijn.
Maar je hoeft het niet alleen te doen!
Wij van Meulenberg Training & Coaching begrijpen jouw situatie. We hebben het zelf ook meegemaakt op zowel persoonlijk als zakelijk vlak. Je vindt daarom begrip, warmte, medegevoel, maar ook een praktische, gedegen aanpak naar een toekomst met energie, plezier en voldoening.
Zoals onze klanten zeggen: Van het resultaat van onze aanpak heb je je leven lang plezier!
Bekijk ons aanbod voor:
Burn-out coaching
Stress coaching
Online coaching
Verzuimtrainingen
Referenties
- Academic.oup.com – The ‘St. Tropez’ sign; a new dermoscopic feature of seborrhoeic keratoses? – Gevonden op 15/05/2025
Link naar de pagina op academic.oup.com - ncbi.gov – The Vicious Cycle of Itch and Anxiety – gevonden op 06/01/2023
Link naar pagina op ncbi.gov - Prevention.com – Stress and Itching… – gevonden op 06/01/2023
Link naar pagina op prevention.com
Ruud Meulenberg
Over de auteur:
Ik ben Ruud Meulenberg. Eigenaar en oprichter van Meulenberg Training & Coaching. Ik begeleid mensen met stress en burn-outklachten door ze ‘letterlijk’ in beweging te laten komen (wandelen/ hardlopen). Samen met een krachtig team van professionele coaches, help ik mensen door heel Nederland heen om van stress en burn-out af te komen. Ik probeer het goede voorbeeld te geven: Ik werk maximaal 24 uur per week, ik sport, geniet van mijn gezin en ik heb betekenisvol werk!
